Z radością ogłaszamy, że dr Krzysztof Giergiel został laureatem III edycji prestiżowej Nagrody im. Franka Wilczka. Fizyk otrzyma Nagrodę za przełomowe osiągnięcia w dziedzinie kryształów czasowych*, obszaru badań zainicjowanego przez samego Franka Wilczka.
Krzysztof Giergiel obronił pracę doktorską Time Crystal Phenomena, przygotowaną pod opieką prof. dr. hab. Krzysztofa Sachy, na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Obecnie pracuje w Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization, Australia's National Science Agency, jednocześnie nadal blisko współpracując z Grupą Kryształów Czasowych na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Za swoje wybitne osiągnięcia naukowiec otrzymał wcześniej Stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, najwyższą nagrodę dla młodych naukowców w Polsce, oraz nagrodę Zygmunta Wróblewskiego od Polskiego Towarzystwa Fizycznego za najlepszą pracę doktorską w 2022 roku. Jego badania stały się podstawową wiedzą w dziedzinie kryształów czasowych, opisywaną w czołowych artykułach przeglądowych i książkach, co ugruntowało jego wpływ na rozwój nowej dziedziny.
Krzysztof Giergiel dokonał znaczących postępów w badaniach nad kryształami czasowymi. W przełomowej publikacji z 2018 roku wykazał możliwość tworzenia dużych dyskretnych kryształów czasowych, które ewoluują spontanicznie z okresami znacznie dłuższymi niż okres zewnętrznej siły napędzającej. To odkrycie było kluczowym momentem w badaniach nad skondensowaną materią, otwierając nowe horyzonty dla badań faz fizyki ciała stałego w czasie.
Bazując na tym osiągnięciu, Krzysztof Giergiel opublikował kolejne badania, w których przedstawił platformę do implementacji i badań skondensowanej materii w kryształach czasowych. Jego prace pokazały, że struktury krystaliczne w czasie mogą być precyzyjnie kontrolowane, wykazując właściwości analogiczne do dwuwymiarowych i trójwymiarowych kryształów przestrzennych oraz posiadać unikalne cechy topologiczne. To innowacyjne podejście, nazwane "inżynierią czasu", otwiera możliwości eksperymentalne wykraczające poza tradycyjne kryształy przestrzenne.
Ponadto Krzysztof Giergiel jako pierwszy wykazał spontaniczne tworzenie się quasi-kryształów czasowych w okresowo napędzanych układach, co znacznie poszerzyło nasze zrozumienie struktur krystalicznych w czasie. Jego koncepcja absolutnie stabilnych dyskretnych kryształów czasowych rozwiązała kluczowe wyzwanie w tej dziedzinie: zapewnienie stabilności w okresowo napędzanych zamkniętych układach.
Teoretyczne idee Krzysztofa Giergiela są obecnie realizowane eksperymentalnie przez zespół profesora Petera Hannaforda ze Swinburne University of Technology w Melbourne. Australijska Rada ds. Badań Naukowych przyznała niedawno trzyletni grant na finansowanie tych eksperymentów, co podkreśla globalne uznanie i wpływ badań Krzysztofa Giergiela.
Nagroda im. Franka Wilczka
Nagroda im. Franka Wilczka została powołana w celu uhonorowania młodych, wybitnych naukowców, którzy dokonali znaczącego odkrycia w dziedzinie fizyki, astronomii lub pokrewnych dziedzin nauki, a jej opiekunami są prof. Frank Wilczek oraz Dziekan Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nagrodę stanowi kwota 12 000 USD brutto, fundowana jest przez Wydział FAIS UJ i Fundację Kościuszkowską.
Pionierskie prace i znaczący wkład Krzysztofa Giergiela w badania nad kryształami czasowymi przyniosły mu Nagrodę Franka Wilczka im. Franka Wilczka. Gratulujemy mu tego wyróżnienia i z niecierpliwością czekamy na jego dalszy wpływ na tę dziedzinę.
* Publikacje Krzysztof Giergiela, które były stanowiły podstawę przyznania Nagrody:
[1] K. Giergiel, A. Kosior, P. Hannaford and K. Sacha, Time crystals: analysis of experimental conditions, Phys. Rev. A 98, 013613 (2018).
[2] K. Giergiel, A. Miroszewski, and K. Sacha, Time crystal platform: from quasi-crystal structures in time to systems with exotic interactions, Phys. Rev. Lett. 120, 140401 (2018).
[3] K. Giergiel, A. Dauphin, M. Lewenstein, J. Zakrzewski, and K. Sacha, Topological Time Crystals, New J. Phys. 21, 052003 (2019).
[4] K. Giergiel, A. Kuroś, and K. Sacha, Discrete Time Quasi-Crystals, Phys. Rev. B 99, 220303(R) (2019).
[5] K. Giergiel, J. Wang, B. J. Dalton, P. Hannaford, and K. Sacha, Discrete Time Crystals with Absolute Stability, Phys. Rev. B, Letter 108, L180201 (2023).