31 maja i 1 czerwca 2017 odbyło się spotkanie zespołu projektu GENERA (Gender Equality Network in European Research Area), realizowanego w Instytucie Socjologii oraz przy współudziale Instytutu Fizyki UJ.

Projekt GENERA poświęcony jest wprowadzeniu, kontynuacji, monitorowaniu oraz poprawie realizacji polityki równości kobiet i mężczyzn w organizacjach prowadzących badania naukowe w dziedzinie fizyki. Głównym celem projektu jest wprowadzenie w ośrodkach naukowych i badawczych rozwiązań i programów wsparcia, które pozwoliłyby na jak najbardziej efektywne wykorzystanie potencjału aktywnych zawodowo kobiet fizyczek. Zadaniem projektu jest również diagnoza problemu niskiej reprezentacji kobiet w badaniach z dziedziny fizyki oraz dyscyplin pokrewnych, a także zaproponowanie odpowiednich programów i narzędzi służących osiągnięciu równowagi płci w nauce.  Programy te będą uwzględniać specyfikę poszczególnych organizacji oraz będą dostosowane do potrzeb zgłaszanych przez społeczności fizyczek i fizyków.

W spotkaniu w Krakowie wzięli udział badacze i badaczki reprezentujący europejskie jednostki naukowe realizujące projekt , w tym - obok UJ – DESY (Niemcy), KIT (Niemcy), INFN (Włochy), CNR (Włochy), NWO (Holandia), UNIGE (Szwajcaria), IFIN-HH (Rumunia), CNRS (Francja), Portia (Wielka Brytania) i Joanneum Research (Austria).  Z ramienia UJ w spotkaniu uczestniczyły dr Paulina Sekuła, dr Justyna Struzik, dr Ewa Krzaklewska Ewelina Ciaputa.

Pierwszego dnia uczestnicy spotkania obradowali w murach Collegium Maius UJ. Spotkanie rozpoczęło wystąpienie prorektora ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych prof. Stanisława Kistryna, który powitał uczestników spotkania życząc im owocnych obrad, wypracowania skutecznych rozwiązań służących niwelowaniu nierówności w nauce oraz  deklarując wsparcie dla wszelkich działań podejmowanych w ramach realizowanych zadań projektowych.

W trakcie spotkania przedstawiono relacje z Dni Gender w Fizyce, które odbyły się w ośrodkach naukowych biorących udział w projekcie (INFN, Joanneum Research). Za jedne z najważniejszych narzędzi stosowanych podczas tego typu wydarzeń uznano te docierające do młodzieży i promujące równość płci wśród uczennic i uczniów. W wyniku dyskusji nad efektami Dni Gender w Fizyce ustalono, iż są one niezbędną platformą wymiany doświadczeń w zakresie rozwiązań służących realizacji równości kobiet i mężczyzn w nauce, ze szczególnym uwzględnieniem fizyki. Zarekomendowano, aby rozwiązania pojawiające się w ich trakcie zostały włączone do dokumentu (Toolbox) przygotowanego przez partnera niemieckiego (KIT), a w którym zebrane zostały dobre praktyki i narzędzia służące realizacji powyższego celu. Późniejsze obrady dotyczyły planów oraz sposobów wypracowania oraz promowania narzędzi monitorowania realizacji zasady równości płci w fizyce wśród instytucji partnerskich. Reprezentantki Uniwersytetu Jagiellońskiego w trakcie spotkania przedstawiły stan prac nad badaniami jakościowymi, których celem jest zdiagnozowanie najważniejszych kulturowych, strukturalnych, organizacyjnych oraz politycznych barier pojawiających się w trakcie rozwoju ścieżek naukowych fizyczek i fizyków, jak i poznanie dobrych rozwiązań na ich pokonanie. Dyskutowano wyzwania metodologiczne stojące przed prowadzeniem badań jakościowych wśród fizyków i fizyczek, a także wypracowano wspólnie plan analizy i kolejne kroki związane z badaniem.

Gościem specjalnym spotkania była Aurélie Notebaert, studentka KU Leuven, która zaprezentowała wstępne wyniki badań krytycznych nad metodami i konsekwencjami stosowania zasady "gender mainstreaming" w projektach realizowanych w Komisji Europejskiej. Wystąpienie stało się okazją do wymiany  opinii nt. skuteczności rozwiązań na rzecz równości płci wdrażanych przez Unię Europejską i sposobami ich udoskonalenia. Dyskutowano m.in. nad koniecznością nadania obligatoryjnego charakteru rozwiązaniom wprowadzającym równość płci w nauce, a także możliwością rozszerzenia pojęcia równości płci o inne przesłanki, a tym samym uwzględniania intersekcjonalnego wymiaru doświadczanej dyskryminacji czy nierówności.

Drugiego dnia uczestnicy spotkania przenieśli się na Kampus 600-lecia Odnowienia UJ, gdzie gościła ich społeczność Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Dziekan wydziału prof. Ewa Gudowska-Nowak przywitała gości życząc im inspirującej atmosfery. Zwróciła też uwagę na wyzwania związane z podwójnymi karierami naukowymi, które na gruncie fizyki ilustrują małżeństwa Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie oraz Milevy Marić i Alberta Einsteina.

Po oficjalnym przywitaniu reprezentantka instytucji partnerskiej z Niemiec zdała relację ze szkolenia dla menadżerów implementacyjnych (Implementation Menagers), które odbyło się na początku maja b.r. w Monachium oraz przedstawiła proces prac nad "narzędziownikiem" (toolbox). Partnerzy z Wielkiej Brytanii przedstawili z kolei plany związane z rozpowszechnieniem efektów projektu oraz organizacją szkoleń dla liderów instytucji biorących udział w projekcie oraz dla osób zainteresowanych wspieraniem równości płci w Europejskiej Sieci Badawczej. Obecni na spotkaniu badacze i badaczki pracowali również nad wprowadzeniem zmian w dokumencie podsumowującym stan badań i dobrych praktyk w zakresie równości płci w nauce, przygotowany przez pracowniczki Instytutu Socjologii UJ. Spotkanie zamknęła debata nad wspólnymi standardami dla zapewnienia równości płci w fizyce, które byłyby swoistym „drogowskazem” zarówno dla obecnych instytucji partnerskich, jak i inicjatyw dołączających do grona instytucji realizujących zasadę równości płci w przyszłości.

Kolejne spotkanie zespołu projektu GENERA odbędzie się w październiku b.r., a jego gospodarzem będzie Instituto de Astrofísica de Canarias.

Materiały organizatorów