25 grudnia 2019 r. mija 40 lat od śmierci prof. dr hab. Marii Danuty Kunisz, twórczyni Zakładu Optyki Atomowej Instytutu Fizyki i Dziekana Wydziału Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, pierwszej kobiety – profesor fizyki w Krakowie.
Maria Danuta Kunisz urodziła się w 1924 roku w Przemyślu. Maturę uzyskała na tajnych kompletach w Wilnie w 1942 roku, ozpoczynając zaraz po tym studia na tajnych kompletach Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (prowadzonych m.in. przez Henryka Niewodniczańskiego). Jesienią 1945 roku przybyła wraz z rodziną do Krakowa i rozpoczęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończyła w roku 1950. Jednocześnie od roku 1946 pracowała w Instytucie Fizyki UJ jako asystentka. W latach 1950-57 Danuta Kunisz zajmowała się zagadnieniem prawdopodobieństw przejść elektronowych w widmach atomowych i jonowych. Z tej tematyki habilitowała się i uzyskała stanowisko docenta. W roku 1958 przebywała na rocznym stażu naukowym w Paryżu, a w r. 1973 otrzymała tytuł profesora.
Przed własną pracą i karierą naukową Prof. Kunisz stawiała dobro kolegów, wychowanków i współpracowników. Owoce Jej ogromnej pracy organizacyjnej zbieramy do dzisiaj. Od roku 1959 Danuta Kunisz była seniorem budowy gmachu Instytutu Fizyki i Matematyki UJ przy ulicy Reymonta i wykonała ogromną pracę przy opracowaniu projektu i jego realizacji. W latach 1956/7 i 1957/8 była prodziekanem Wydziału Mat-Fiz-Chem UJ, zaś od roku 1978 do chwili śmierci – Dziekanem tegoż Wydziału. W latach 1964-65 organizowała Studium Wydziału Mat-Fiz-Chem UJ w Katowicach i była jego kierownikiem. W kadencji 1976-78 pełniła funkcję Dyrektora IF UJ ds. dydaktyki.
Prof. Kunisz działała społecznie na wielu frontach: w 1949 r. była komendantką hufców krakowskich w ZHP. Od r. 1950 włączyła się aktywnie w działalność ZNP, sprawując funkcję przewodniczącej Rady Oddziałowej i Zakładowej oraz członka Sekcji Nauki w Zarządzie Głównym ZNP. Przez dwie kadencje przewodniczyła Zarządowi Krakowskiego Oddziału PTF, a w 1973 r. zorganizowała Zjazd Fizyków Polskich w Krakowie. Była też członkiem Komitetu Spektroskopii PAN.
Najwięcej czasu i energii włożyła jednak Danuta Kunisz w organizację Zakładu Optyki Atomowej IF UJ, którego kierownikiem została w roku 1962. Pierwotnie w zakładzie kontynuowano tematykę prawdopodobieństw przejść, ale już w latach 70. pojawiła się w nim nowoczesna tematyka związana z zastosowaniem laserów, optyką nieliniową i kwantową. Prace te rozwijały się m.in. dzięki dobrym kontaktom zagranicznym – wyniesiony z własnego stażu w Paryżu sentyment Prof. Kunisz do nauki francuskiej udzielił się także wielu jej wychowankom. W r. 1977 zorganizowała Ona w Krakowie bardzo udaną IX Konferencję Europejskiej Grupy Spektroskopii Atomowej (EGAS), która była pierwszą konferencją EGAS w naszej części Europy (w 2018 roku Konferencja ta powróciła do Krakowa, gdzie odbyła się jubileuszowe 50. spotkanie EGAS).
Z perspektywy 40 lat należy podkreślić rolę Prof. Kunisz w stworzeniu szkoły i znaczącego ośrodka fizyki atomowej, nowoczesnej optyki fizycznej i fotoniki w Krakowie. Własną karierę naukową podporządkowała stworzeniu możliwie dobrych warunków dla rozwoju wychowanków, którzy mieli świadomość, że są zawsze traktowani serdecznie i po partnersku. Cieszyli się prawdziwą wolnością naukową i z dobrym skutkiem potrafili ją wykorzystać. Wielu z nich wciąż pamięta uroczą atmosferę spotkań na imieninach Szefowej, wspaniałe truskawki i emocjonujące partie brydża. W stworzonym przez Prof. Kunisz Zakładzie Optyki Atomowej i w wyłonionym później (w r. 2003) Zakładzie Fotoniki IF UJ, ukonstytuowała się praktycznie cała krakowska grupa fizyków atomowych i fotoników, wśród nich wielu profesorów i aktywnych uczonych.
Tomasz Dohnalik, Wojciech Gawlik
W dniu 25.12 o 11:00 złożymy kwiaty na grobie Pani Profesor (Nowy Cmentarz Rakowicki, kw. LXXXVIII, rząd 10, miejsce 24).