Inauguracja obchodów 130 rocznicy skroplenia tlenu i azotu

12 kwietnia w Collegium Maius UJ odbyła się uroczysta inauguracja obchodów 130 rocznicy skroplenia tlenu i azotu.

Podczas potkania w auli prelekcje wygłosili: dr hab. Paweł F. Góra ("Zygmunt Wróblewski, pionier kriofizyki"), dr hab. Andrzej Kotarba, prof. UJ ("Karol Olszewski – żywot bez reszty poświęcony chemii") i dr Ewa Wyka ("Przyrządy w pracowni prof. K. Olszewskiego w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego").

Równolegle na dziedzińcu Collegium Maius dr Marek Gołąb prezentował pokazy kriogeniczne, m.in.: rozprężenie adiabatyczne (suchy lód), zestalenie azotu, eksplozję mgły, skraplanie tlenu atmosferycznego, lewitację nadprzewodnika.

W bieżącym roku mija 130 lat od skroplenia składników powietrza - tlenu i azotu - przez profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego Karola Olszewskiego i Zygmunta Wróblewskiego. Ich współpraca doprowadziła do osiągnięcia wyników o światowym znaczeniu.

Ciekły tlen jest błękitny i wrze w temperaturze ok. -183 st. C. Jest substancją bardzo reaktywną. Używa się go np. jako utleniacza w silnikach rakietowych. Natomiast ciekły azot jest bezbarwny i wrze w temp. ok. - 196 st. C. Ma liczne zastosowania. To nim ochładzane są komory do krioterapii, w kriochirurgii stosuje się go do usuwania chorych lub przerośniętych tkanek ciała, a w bankach komórek służy do przechowywania np. komórek macierzystych z krwi pępowinowej czy też nasienia (banki spermy). Ciekły azot używany jest w przemyśle spożywczym np. przy pakowaniu czy przechowywaniu żywności. Stosowany jest też w tzw. kuchni molekularnej.

W ramach obchodów 130 rocznicy skroplenia gazów trwałych w Krakowie na Wydziałach Chemii oraz Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ odbędą się tematyczne wykłady oraz pokazy doświadczeń. Obchodom będą również towarzyszyły wystawy zlokalizowane w holach budynków wydziałów.

Szczegółowy program obchodów 130 rocznicy skroplenia gazów trwałych w Krakowie.

Pobierz nasz folder i dowiedz się więcej

fot. Anna Wojnar / Krzysztof Magda