Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Dr Przemysław Mróz otrzymał Nagrodę im. Franka Wilczka

Przemek Mróz16 października dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego odebrał z rąk rektora UJ prof. Jacka Popiela certyfikat 1. edycji Nagrody im. Franka Wilczka, przyznawanej młodym polskim naukowcom za znaczące odkrycia w fizyce, astronomii lub pokrewnych dziedzinach. Laureat wyróżniony został za scharakteryzowanie populacji planet swobodnych w Drodze Mlecznej i odkrycie najbardziej wiarygodnych kandydatów na małomasywne planety swobodne.

 

W uroczystości wręczenia nagrody uczestniczyli także m.in. prorektorzy UJ prof. Dorota Malec, prof. Piotr Kuśtrowski i prof. Jarosław Górniak, dziekan Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ prof. Ewa Gudowska-Nowak, prodziekan tegoż wydziału prof. Piotr Salabura oraz prezes Fundacji Kościuszkowskiej Marek Skulimowski. Ze stanu Massachusetts w USA połączył się z uczestnikami również patron nagrody, laureat Nagrody Nobla, doktor honoris causa UJ prof. Frank Wilczek.

Witając uczestników ceremonii, zarówno obecnych fizycznie, jak i łączących się za pośrednictwem Internetu, rektor UJ prof. Jacek Popiel podkreślił, że nieprzypadkowo odbywa się ona w Auli Collegium Novum - jednym z najbardziej reprezentacyjnych miejsc Uniwersytetu Jagiellońskiego, zarezerwowanym dla wydarzeń szczególnej rangi. Gratulując laureatowi, rektor życzył mu dalszych sukcesów naukowych oraz wyraził nadzieję, że nagroda, którą otrzymał, będzie dla niego krokiem na drodze do najwyższych honorów naukowych na poziomie światowym.    

Laudację na cześć nagrodzonego wygłosił jego wieloletni współpracownik i nauczyciel prof. Andrzej Udalski. Podsumowując osiągnięcia laureata, podkreślił, że dr Przemysław Mróz „to znakomity i ukształtowany już naukowiec światowej klasy. Niezwykle aktywny, pełny nowych pomysłów i rozwiązań, chłonny wiedzy i nowych wyzwań naukowych”.

Dziękując Komitetowi Nagrody, dr Przemysław Mróz wyraził przekonanie, że nagroda przyczyni się do promowania sukcesów młodych polskich naukowców, którzy prowadzą badania na światowym poziomie, zaś jemu da motywację do dalszej pracy badawczej, szukania nowych celów i stawiania nowych pytań.

Pierwszego laureata nagrody wyłonił komitet w składzie: prof. Frank Wilczek, prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow (UW), prof. Stanisław Kistryn (UJ), prof. Maciej Lewenstein (ICFO w Barcelonie) i prof. Christopher Sachrajda (Uniwersytet w Southampton). Dr Przemysław Mróz nagrodzony został za scharakteryzowanie populacji planet swobodnych w Drodze Mlecznej i odkrycie najbardziej wiarygodnych kandydatów na małomasywne planety swobodne. To jedno z największych osiągnięć polskiej astronomii w ostatnich latach.

Wiedza astronomiczna dotycząca planet swobodnych uległa ogromnemu pogłębieniu dzięki badaniom prowadzonym w ostatnich latach przez dr. Przemysława Mroza. Badacz z UW przeprowadził wszechstronną analizę tzw. zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego, której głównym celem było znalezienie zjawisk o bardzo krótkich skalach czasowych (charakterystycznych dla obiektów małomasywnych) i wyznaczenie na ich podstawie częstości występowania w Galaktyce planet swobodnych.

Oprócz analizy globalnej populacji planet swobodnych dr Przemysław Mróz poszukiwał najbardziej wiarygodnych przypadków indywidualnych detekcji tych planet. W tym celu badał wybrane zjawiska mikrosoczewkowania, w których gwiazda soczewkowana była gwiazdą olbrzymem, i w których można było się spodziewać dodatkowych efektów w krzywej blasku mikrosoczewkowania umożliwiających precyzyjniejsze oszacowanie masy obiektu. Idea zaproponowana przez laureata okazała się niezwykle skuteczna. Udało mu się znaleźć i scharakteryzować 3 planety swobodne, w tym bardzo małomasywną o masie zbliżonej do ziemskiej.

Nagroda im. Franka Wilczka została ustanowiona w lutym 2019 roku. Jest fundowana przez Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ oraz Fundację Kościuszkowską. Przyznawana jest co 2 lata młodym polskim naukowcom, którzy dokonali znaczącego odkrycia w fizyce, astronomii lub w dziedzinach im zbliżonych. Nagroda - w wysokości 12 tys. dolarów amerykańskich - przyznawana jest indywidualnie.

Patron nagrody, prof. Frank Wilczek, to wybitny amerykański fizyk polskiego pochodzenia, profesor fizyki w Massachusetts Institute of Technology. W 2004 roku wraz z Hugh Davidem Politzerem i Davidem Grossem otrzymał Nagrodę Nobla z fizyki za opracowanie asymptomatycznej swobody w teorii silnych oddziaływań między cząstkami elementarnymi. W 2012 roku uhonorowany został tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Autor: Kamil Jodłowiec

 

Zobacz galerię zdjęć